Starost stabala jele (Abies alba mill.), smrče (Picea abies karst.) i bukve (Fagus sylvatica l.) u mješovitim raznodobnim višespratnim sastojinama na planini Igman

Sažetak

U ovom radu analizirana je starost stabala jele (Abies alba Mill.), smrče (Picea abies Karst.) i bukve (Fagus sylvatica L.), prsnog prečnika od približno 50 cm (debljinske klase 47,5 i 52,5 cm) u mješovitim raznodobnim višespratnim sastojinama. Podaci istraživanja su dobijeni sa četiri kontinuirane ogledne parcele na planini Igman, sa različitim uslovima lokaliteta i strukturom sastojine na kojima se provodi preborno gazdovanje. Na osnovu broja godova do centra stabla uzetih na visini od 1,3 m, određena je tzv. „dob rasta“ (Flury prema Stamenković, Vučković 1988). Međutim, stvarna starost je veća od utvrđene, za vrijeme potrebno za dostizanje visine od 1,3 m. Istraživanja su pokazala da je starost stabala varijabilna. Raspon za stabla jele je od 70 do 350 godina, za stabla smrče od 65 do 256 godina i za stabla bukve od 113 do 275 godina. Nadalje, istraživanje implicira da razlike u starosti između vrsta drveća unutar jedne sastojine nisu statistički značajne u svim analiziranim slučajevima, dok su razlike između stabala iste vrste drveća iz sastojina različitih lokaliteta i stanja sastojina statistički značajne. Razlike između posmatranih stabala jele i bukve u istoj sastojini nisu statistički značajne, dok su razlike između stabala ovih vrsta drveća i stabala smrče statistički značajne. Za sve posmatrane vrste drveća utvrđeno je da je starost stabala u prosjeku niža na lokalitetima srednjeg kvaliteta, u odnosu na lokalitete boljeg i nižeg kvaliteta. Zaključeno je da su razlike u starosti posmatranih stabala određene vrstama drveća, uslovima lokaliteta i strukturom sastojina (konkurentski odnosi) i drugim faktorima koji nisu obuhvaćeni ovom studijom, te da starost stabala pojedinih vrsta u određenoj mjeri ukazuje na proizvodni potencijal lokacija.