Smolarenje crnog bora primenom sone kiseline kao stimulatora

Sažetak

O uticaju primene stimulatora za dobivanje smole smolarenjem živih borovih stabala bilo je više reči u ediciji u kojoj su obrađeni rezultati sličnih i vremenski istodobnih ogleda u području Škrte-Nišan (6). Zato smatramo da nije potrebno doticati se ove materije i u ovoj ediciji. Terenska istraživanja za ovaj ogled organizovana su 1953. godine u bazenu reke Krivaje istovremeno sa organizovanjem sličnog ogleda u području Škrte-Nišan (Šumska uprava Bugojno). Apstrahujući razlike u lokaciji oglednih površina na kojima su izvedeni ovi ogledi, osnovna i jedina razlika između ogleda u pomenuta dva borova područja jeste u vrsti primenjenog stimulatora. Za ogled u području Škrte-Nišan upotrebljena je kao stimuiator sumporna kiselina, a za ogled u bazenu reke Krivaje — sona kiselina. Tehnologija izvođenja terenskih istraživačkih radova, kao i obrada materijala u birou, izvedena je na isti način za oba pomenuta ogleda. Ogledi u bazenu reke Krivaje čine, prema tome, zajedno s ogledima u području Škrte-Nišan jedinstvenu celinu obuhvaćenu opštim tematskim zadatkom: »Eksperimentalno smolarenje francuskom i amerikanskom metodom na crnom boru primenom sumporne (H2SO4) i soné (HC1) kiseline kao stimulatora«. Terenska istraživanja trajala su od 1953. do 1956. godine, s tim što je 1952. godine na istoj oglednoj površini vođen ogled samo francuskom metodom radi pripreme i osposobljavanja radnika za primenu stimulatora, kako bi se stvarni ogled izveo što stručnije. Kontrolu radova na terenu vršila je, putem svojih organa, Eksperimentalna stanica Instituta za šumarstvo i drvnu industriju u Sarajevu sa sedištem u Maoči (na Krivaji).